Een week in Wenen geweest, om onze dochter weg te brengen, zij gaat daar een half jaar studeren. Een mogelijkheid die het onderwijs biedt, een mooie ervaring en een moeilijke stap voor mijn vaderhart.
Tijdens ons weekje ook te gast geweest in het Oostenrijkse Parlementsgebouw. Zeg maar het thuis van de tweede en eerste kamer van Oostenrijk. Uitleg gehad over het ontstaan en de ontwikkeling van de democratie in deze regio en de lessen die geleerd zijn. Met respect voor het verleden functioneert de democratie. Nooit geweten dat de Oostenrijkse geschiedenis zoveel invloed heeft gehad op de rest van Europa. Terwijl wij nog discussiëren over de EU heb ik in Wenen uitleg gekregen hoe de Reichsrat als voorloper van de EU functioneerde. Een leerzame uitleg waar we als Nederland ook nog wel politiek van kunnen leren.
Oostenrijk in het algemeen en Wenen in het bijzonder hebben indruk gemaakt op mij. Ik wil je meenemen in een aantal thema’s die ook in Nederland de gemoederen bezighouden waar Wenen, zo lijkt het, antwoord op heeft gevonden.
Groene stad.
Wenen is een groene stad, naast veel parken en openbaar groen zijn duurzaam en bio de standaard. Bijvoorbeeld gescheiden afval inzamelen in de openbare ruimte, winkels die verpakkingsmaterialen terugnemen en dat actief promoten. Navraag leerde me dat er een bewuste keuze is gemaakt om een grote overheidsbemoeienis te behouden. De markt speelt wel een rol maar de overheid is in de lead.
Inclusie.
Een inclusieve samenleving, zelfstandig meedoen is het uitgangspunt. Oostenrijk was in 2008 één van de eerste landen die het VN-verdrag ratificeerden, waarna programma’s zijn ontwikkeld om het ook uit te voeren. Dit gebeurt langs drie lijnen: wetgeving tegen discriminatie, het vergroten van de toegankelijkheid, en het mogelijk maken van participatie. Om mensen met een beperking aan betaald werk te helpen, zijn er trainingen voor henzelf ontwikkeld, maar worden ook nieuwe banen gecreëerd. Ik heb zelf kunnen zien dat bijna elk gebouw of voorziening toegankelijk is voor mensen met een beperking.
Veilig.
Een veilige samenleving is verantwoordelijkheid van iedereen, de overheid maar ook inwoners zelf. Naast zichtbare beveiliging en politie viel o.a. de inzet van camera’s op. Met de inzet van cameratoezicht wil men de formele sociale controle vergroten en wordt actief samengewerkt tussen particuliere beveiliging en politie. Kort geleden was er ook indrukwekkend succes te melden, alle moorden vanaf 2009 in Wenen zijn opgelost. (artikel krant 27 dec 2015).
Mobiliteit.
Het openbaar vervoer is ingericht voor optimale mobiliteit. Naast fietsen die gebruikt kunnen worden (tegen betaling) is het openbaar vervoer toegankelijk, veilig en vriendelijk. Voor 16 euro een weekkaart voor al het openbaar vervoer binnen de stad en op bijna elke lijn wordt met interval van 5 tot 10 minuten gereden. Van de ene kant van de stad naar de andere kant is fysiek ver maar door de organisatie van het openbaar vervoer erg dichtbij. (Handige app die daarbij helpt is Qando Wien)
Onderwijs.
In een week heel veel onderwijsinstellingen gezien in onderwijsstad Wenen. Universiteiten, hogescholen, vakscholen en natuurlijk de kindergarten in bijna elke wijk. Navraag leerde me dat de kosten voor het onderwijs in Oostenrijk worden betaald door de staat. Schoolboeken en kosten voor vervoer van en naar de scholen zijn grotendeels gratis. Plannen om dat te veranderen hebben het tot op heden niet gered.
Politiek.
Opvallend, soms confronterend en zichtbaar is het grote verschil tussen arm en rijk. Een vraagstuk dat door alle politieke partijen vanuit verschillend perspectief wordt benaderd. Jaren geleden was de opkomst van rechtspopulist Jörg Haider groot nieuws (net als zijn overlijden in 2008, gevolgen van een auto-ongeval). Zover ik kan waarnemen is er politiek meer rust aan het Oostenrijkse front dan wij hier in Nederland momenteel ervaren. Landelijk ook een wat overzichtelijker speelveld met 7 politieke partijen.
Goed om te zien en te horen dat de collega sociaaldemocraten (SPÖ) een behoorlijke invloed hebben en dat daar in Wenen positief over wordt gesproken. Zover ik kan waarnemen wordt er behoorlijk geïnvesteerd in het vertrouwen tussen overheid en inwoners. De inzet van de overheid voor sociale woningbouw, betaalbaar en toegankelijk onderwijs en zorg helpen daar zeker aan mee. Naast basisvoorzieningen is er veel aandacht voor openbare ruimte en openbare parken. Opvallend is ook de toegankelijkheid van kunst en cultuur voor de mensen met een kleine beurs.
Ik ben onder de indruk, ik blijf de situatie in Wenen met belangstelling volgen.
Jocko
p.s. mijn dochter neemt deel aan het Erasmus-programma in Wenen, een onderdeel van een EU-programma (communautaire actieprogramma inzake de mobiliteit van studenten).
Heerlijk gegeten in Wenen, zoals bij:
I love veggie-burger
Yamm
Swing kitchen
Enkele overige linkjes:
http://www.argeabfallverband.at/
http://www.vgn.nl/markant/artikel/21086
http://www.allesoverwenen.nl/algemene-informatie/veiligheid/
http://degroenestad.nl/groen-oppervlak-wenen-verdubbelen-met-groene-daken-en-gevels/
https://oostenrijk.nl/achtergronden/onderwijs/
http://www.easyexpat.com/nl/guides/oostenrijk/wenen/onderwijs/erasmus.htm
https://de.wikipedia.org/wiki/J%C3%B6rg_Haider
https://nl.wikipedia.org/wiki/Sociaaldemocratische_Partij_van_Oostenrijk
Opern WC Vienna