Montessoridemocratie is een term die vaker zou mogen opduiken in discussies over politiek en samenleving. Het is een benadering die gebaseerd is op de principes van Maria Montessori, de beroemde Italiaanse pedagoog. Haar ideeën over zelfstandigheid, vrijheid en verantwoordelijkheid vormen de basis van deze vorm van democratie.
In een montessoridemocratie worden inwoners gezien als autonome individuen die in staat zijn om zelfstandig beslissingen te nemen en verantwoordelijkheid te dragen voor hun eigen leven en dat van de gemeenschap. Dit staat in schril contrast met de traditionele vormen van democratie, waarin politici en ambtenaren vaak als de enige verantwoordelijken worden gezien voor het nemen van beslissingen.
Hoe kan de huidige politiek dit gebruiken?
De huidige politiek kan de principes van montessoridemocratie gebruiken door meer ruimte te geven aan de eigen verantwoordelijkheid van inwoners. Dit kan bijvoorbeeld door meer inspraak en participatie van inwoners in het politieke proces toe te staan, bijvoorbeeld door middel van referenda of burgerpanels. Daarnaast kan de overheid zich meer richten op het ondersteunen van zelfstandigheid en eigen initiatief van inwoners, in plaats van het opleggen van regels en voorschriften.
Aan de andere kant kan de huidige politiek deze benadering ook afwijzen, omdat het een verschuiving van macht en controle betekent. Politici en ambtenaren zijn vaak gewend om de touwtjes in handen te hebben en kunnen terughoudend zijn om deze macht te delen met inwoners. Bovendien kan het implementeren van montessoridemocratie een langdurig en ingewikkeld proces zijn, wat politici kan afschrikken.
Voor- en nadelen voor de samenleving en de politiek?
Voor de samenleving kunnen de principes van montessoridemocratie veel voordelen met zich meebrengen. Inwoners zullen zich meer betrokken voelen bij het politieke proces en meer verantwoordelijkheid nemen voor hun eigen leefomgeving. Dit kan leiden tot een grotere mate van participatie en een versterking van de democratie. Bovendien kan het leiden tot meer innovatie en creativiteit, doordat inwoners zelf met oplossingen komen voor maatschappelijke vraagstukken.
Aan de andere kant kunnen er ook nadelen zijn. Zo kan het lastig zijn om een balans te vinden tussen de vrijheid van individuen en de belangen van de gemeenschap als geheel. Daarnaast kan het proces van besluitvorming trager verlopen, omdat er meer overleg en consensus nodig is. Dit kan leiden tot vertraging en verlamming van het politieke proces.
Al met al biedt montessoridemocratie een interessante nieuwe benadering van politiek, die zowel voordelen als nadelen met zich meebrengt. Het is aan de politiek en samenleving om te bepalen in hoeverre zij deze principes willen omarmen en implementeren.
Meer lezen? Check ook het boek (online) Montessoridemocratie van Evelien Tonkens.
(https://www.evelientonkens.nl/wp-content/uploads/2013/10/Montessoridemocratie_web.pdf )