We worden overladen met informatie. Als ik dat vergelijk met 10 jaar geleden dan is er wezenlijk iets veranderd. Met de komst van sociale media komt er veel meer informatie op alle lagen van onze samenleving af. Daarnaast zie ik dat de gevestigde media voor hun voortbestaan vechten en dat ze dat soms doen door het proces van duiding en context te verkleinen.
Nieuwswaarde
Nieuws gaat als informatie de wereld in en als het nog krachtiger moet dan wordt het onderwerp (vaak een dilemma of ander spannend onderwerp) gelijk al vergezeld met een peiling onder een willekeurige groep mensen. Opvallend vind ik daarbij dat de peiling mij geen zicht geeft of de deelnemers aan de peiling wel hetzelfde weten en bedoelen met de gebruikte informatie. Nieuws heeft voor mij op die manier geen algemene waarde maar wordt veelal aangeklede stemmingmakerij.
De snelheid van nieuws zorgt steeds vaker voor misverstanden in de communicatie of veroorzaakt zelfs schade, waardoor nazorg noodzakelijk is. Nazorg bestaande uit context aanvullingen en duiding en dat kost zoveel tijd en aandacht dat ik concludeer dat snelheid vaak tot vertraging leidt. Ook heeft de snelheid grote invloed op het vertrouwen.
Want als de bedoelde nieuwsboodschap achteraf schadelijk of niet correct blijkt te zijn, is het vertrouwen in de afzender snel beschadigd.
Meningen
Die run op snelheid in informatie zie ik ook in het bestuur en de politiek. We kennen allemaal wel de plaatjes waarin je de kamerleden of raadsleden al ziet twitteren en facebooken terwijl het debat nog loopt. Daarbij gaat het vaak niet om de algemene werkelijkheid maar nadrukkelijk het eigen standpunt vanuit een winnaars perspectief. Ik verbaas me steeds vaker dat we alleen maar winnaars horen in het politieke debat. Ondanks democratische stemmingen met een uitkomst, lijkt het in de meningen dat zelfs verliezers gewonnen hebben. Maar laat helder zijn, dit is geen nieuws, dit wordt soms behandeld als nieuws maar het gaat over meningen.
De roep vanuit onze samenleving is duidelijk, ‘we willen betrokken en gehoord worden’. Maar welke informatie delen we dan met elkaar en hoe doen we dat en wat is de waarde daarvan? De druk vanuit onze samenleving is zo hoog dat we onze mening en de weinige informatie die we hebben al snel gaan delen. Steeds vaker komt daarna de nuance en zijn we de weg van informeren al gepasseerd en moeten we herstel acties inzetten. Tegelijk met de behoefte aan snelheid lijkt het geduld en vertrouwen in onze samenleving op.
Niet alleen het vertrouwen in de informatie vanuit het bestuur of politiek is laag, tegenwoordig is vertrouwen in de journalistiek ook laag, lees bijvoorbeeld het blog in de correspondent https://decorrespondent.nl/3498/Waarom-u-mij-nog-minder-vertrouwt-dan-politici-en-bankiers/756462396624-39f77aa8 .
Geen stijl
Nog een fenomeen dat ik steeds vaker zie, groepen inwoners die zich verheffen tot spreekbuis van de democratie en eerst roepen en daarna nadenken over context of hoor en wederhoor. Wat dan weer resulteert in goedpraten van eerder geuite meningen. Want vaak is de informatie een soort paard van Troje, een persoonlijke mening die als nieuws probeert binnen te komen. Lastig daarbij is dat niet iedereen dat in de gaten heeft. Als de mening jouw eigen mening sterker maakt, wordt deze al snel als bron voor het eigen gelijk gebruikt. Een oneigenlijke bron, helaas is dat al een nuance die dan niet meer aan de oppervlakte zichtbaar is.
Ik kom steeds vaker informatie tegen, waaraan een lading zit die los staat van de inhoud, namelijk het belang. Dat kan bijv. een politiek, economisch of persoonlijk belang zijn. Dit uit zich soms in een manier van communiceren die ik zou willen omschrijven als de ‘geen stijl’ methode.
Onder het mom van ‘alles moet toch gezegd kunnen worden’ en ‘vrijheid van meningsuiting’ wordt informatie de wereld in geslingerd zonder context of juist ge-framed op een richting of emotie. De nuance wordt (on)bewust geweld aangedaan. Het is een ontwikkeling die ik zie opkomen met de groei van de sociale media en met name het ontbreken van goede redactie op taal en inhoudelijke context.
Duiding
Ik mis steeds vaker de duiding van de informatie en ik merk dat zonder duiding de informatie niet meer is dan een boodschap in je winkelmandje genaamd mening. Het beeld dat daarbij past voor mij is een supermarkt. Een schappenwand vol met producten en merken. Ik kies dat wat mij goed uitkomt. Op (huis)merk, op prijs of ervaring. Een persoonlijke keuze soms nadrukkelijk beïnvloed door een reclame-actie of een marketing boodschap. Een keuze met een persoonlijke onderbouwing, in mijn belang, soms op de onderbuik of op voorspraak van bewijs onderbouwers zoals de consumentenbond, het journaal of de krant.
Echter als de redactie van deze onderbouwers steeds minder ruimte krijgt is de kans op nuance-loos informeren steeds groter. Met de komst van sociale media is de versnippering in redactie en meningen steeds groter geworden. Voor elke mening is een kamp te vinden. Een kamp voor of een kamp tegen. Ook daar vaak geen ruimte meer voor nuance.
Iets meer geduld en ruimte geven aan goede redactie kunnen ons daarbij helpen. Via mijn blog, YouTube kanaal en andere communicatie uitingen probeer ik mijn mening en nuance te ventileren. Zie het als informatie vanuit een ideaal, mijn ideaal, mijn werkelijkheid. Ik ben mijn eigen redactie, het is dat jij het weet, dus duid mijn informatie ook als zodanig. Laten we blijven investeren in onze relatie, laten we elkaar leren kennen zodat de duiding van de informatie van jou en van mij, ons een stap verder helpt. Waardoor de tijd die we nodig hebben om elkaar te leren kennen uiteindelijk snelheidswinst oplevert.
Jocko